Ses Kartı || HOCAMM||

6.1.3. Ekran Kartı Seçimi 
Ekran kartı seçerken bilgisayarınızı ne amaçla kullanacağınıza karar vermiş olmanız gerekir. Ofis ortamında kullanılacak bir bilgisayarın sahip olacağı ekran kartı ya da basit işlerde kullanılacak bir bilgisayarda kullanılacak bir ekran kartı çok yüksek bir performans sunmak zorunda değildir; bu tip ihtiyaçlar için ortalama bir model yeterli olacaktır. Ancak yeni nesil bilgisayar oyunlarını oynamak isteyen ya da tasarım, çizim ve animasyon yazılımları ile uğraşmayı düşünen bir kullanıcı, çok daha gelişmiş ve yüksek fiyat karşılığında satılan modellere yönelmelidir.
 SLI: SLI (scalable link ınterface) teknolojisi iki kartı aynı anakart üzerine bağlayarak grafik işleme performansını çok büyük ölçüde artırmaya yarayan bir yapıdır. iki ayrı fiziksel ekran kartı üst bağlantı ile bağlandıktan sonra yazılım ile gerekli ayarlamalar yapılarak tek bir ekran kartı gibi çalışma şekli göstermesine rağmen iki adet ekran kartının performansına yakın bir güç sunmaktadır. Yandaki resimde SLI bağlantı şekli çizilerek gösterilmiştir.


 Crossfire: SLI teknolojisine benzer bir teknoloji olan ve crossfire teknolojisi ile 2 veya daha fazla çekirdeğe sahip ekran kartı, uygun şartlar altında birbirine bağlanarak performans artışı sağlanmaktadır.
6.1.4. Ekran Kartı Montajı 

Ekran kar grafiksel işlemlerde bilgisayar performansını belirleyen unsurlardan biridir. Bu kadar işlem yapıp bileşenin ısınmaması düşünülemez. Bazı ekran kartlarında haricî güç girişi bile bulunmaktadır. iyi bir ekran kartının bulunduğu bilgisayar kasasının da çok iyi fan sistemine ihtiyacı vardır.

6.2. Ses Kartı Ses kartı

sayısal olarak tutulan ses bilgilerini analog ses sinyallerine ve aynı zamanda da analog ses sinyallerini sayısala dönüştürmektedir. Hoparlörden alınan ses, dijital bilginin analog sinyale dönüşmüş şeklidir. Mikrofondan bilgisayara kaydedilen seste, analog sinyalin dijital ses bilgisine dönüşmüş şeklidir.
Ses Kartları Yeni bir e posta aldığınızda sizi uyaran sesi bir ses kartınız olmasaydı duymazdınız. Ses kartları üretilmeden önce kişisel bilgisayarlar basit bir hoparlörden çıkan biplerle sınırlıydı. 1980'lerin sonunda çıkan ses kartları bilgisayarlarda ve oyun sektöründe devrim yarattı. 1989 da Creative Labs. Firması hepimizin bildiği Creative Labs. SoundBlasterâ'ı tanıttı ve sektörde standartları belirleyen firma oldu. 

Ses Kartının Yapısı Tipik bir ses kartı aşağıdaki birimlere sahiptir:

• Çoğu işlemi yapan bir dijital sinyal işlemcisi (DSP- Digital Signal Processor)
• Bilgisayardan çıkan sesler için bir dijital-analog çevirici (DAC-Digital to Analog Converter)
• Bilgisayara giren sesler için analog-dijital çevirici (ADC- Analog to Digital Converter)
• Verileri depolamak için sadece okunabilir bellek (ROM)
• Çeşitli müzik aletinin bilgisayar bağlamak için bir MIDI arayüzü (Genellikle ses kartlarında oyun bağlantı noktası bunun için kullanılır)
• Hoparlörleri, mikrofonu ve çeşitli şeyleri bağlamak için çeşitli giriş çıkışlar.
• Tabi ki oyun çubuğu bağlamak için bir oyun girişi.

Genellikle ses kartlı PCI yuvalarına takılır fakat eski kartların ISA yuvalarına takılanları da vardır. Günümüzde ise çoğu anakart üreticisi ses kartlarını anakartla bütünleşik olarak üretiyorlar. Daha öncede söylediğimiz gibi Creative Labs. SoundBlaster Pro bu sektörde bir standarttır ve bütün ses kartları en azından bu standartı destekler.

Üreticiler ve modeller ne kadar farklı olursa olsun bütün kartlar aslında 3.grup yonga üreticilerinin ürettikleri yongaları kullanırlar. Daha sonra üreticiler fark yaratmak için karta farklı özellikler ve yazılımlar eklerler.

Sesi Yakalamak Basit bir ses kartı dört şeyi yapabilir:

• Daha önceden kaydedilmiş bir müziği çalmak (CD, DVD, oyunlar)
• Dış aygıtlardan (mikrofon, kaset çalıcı) ses kaydetmek.
• Sesleri sentezlemek
• Var olan sesleri işlemek

DAC ve ADC veriyi dönüştürmek için kullanılırken DSP bütün işleyişi kontrol eder. Ayrıca DSP ses üzerinde yapılacak değişiklikleri de yapar (yankı etkisi gibi). Bu sırada bilgisayarın işlemcisi de diğer işlerin işleyişiyle ilgilenir.

Eski ses kartları ses çıkarmak için FM Sythesis denilen bir yöntemi kullanırlardı. FM Sentezi ses tonlarını değişen frekanslarda tutar ve sesi oluşturmak için yaklaşık olanları birleştirir. FM Sentezi nerdeyse gerçek ses verecek kadar gelişmiş olmasına rağmen dalga tablosu senteziyle (wavetable synthesis) karşılaştırılamaz. Dalga boyu sentezi gerçek müzik aletlerinden örnek sesler kaydederek çalışır. Daha sonra bu örnek sesler tekrar tekrar çalınarak müzik aletinin sesini gerçeğe çok yakın bir netlikte çıkarmakta kullanılır. Dalga boyu sentezi artık çoğu kartta standart haline gelmiştir fakat hala bazı ucuz kartlarda FM sentezi kullanılır.Daha karmaşık kartlarda MIDI için daha geniş destek mevcuttur. Bir müzik programı ve MIDI uygunluğu olan bir müzik aleti kullanarak çaldığınız müziğin notalarını bilgisayarınızdan görebilirsiniz. 

Ses Çıkartmak Bilgisayarınızın mikrofonuna konuştuğunuzu düşünelim. Ses kartı mikrofondan gelen verileri bilgisayarınızda wav dosyası biçiminde saklar. Sabit diske yazılan bu sesin dosyaya çevrilme öyküsü şöyledir:

• Ses kartı mikrofon girişinden devam eden birbirlerinden genlik ve frekans olarak farklı analog dalga biçiminde veriler alır.
• Bilgisayardaki yazılım hangi kaynaklardan (mikrofon, cd gibi) gelen verileri birleştireceğine karar verir ve hepsini bir sinyal haline dönüştürür.
• Daha sonra bu birleştirilmiş sinyaller gerçek zamanlı bir ADC tarafından işlenir ve dijital hale getirilir.
• Dijital hale gelmiş veriler DSP'ye iletilir. DSP kart üstünde başka bir yongada bulunan talimatlara uygun olarak veriyi işler. DSP'nin en önemli görevi gelen sinyali yerden kazanmak için sıkıştırmaktır. DSP bu esnada bilgisayarın işlemcisinin de diğer işleri yapmasına izin verir.
• DSP'den çıkan veriler bilgisayarın veri yoluna iletilir.
• Dijital veri bilgisayarın işlemcisi tarafından işlenir ve depolanması için sabit diske yönlendirilir.

Daha önceden kaydedilmiş bir sesi dinlerken işlem tam tersi şeklinde yürür:

• Dijital veri sabit diskten okunur ve işlemciye gönderilir.
• İşlemci veriyi ses kartı üstündeki DSP'ye gönderir.
• DSP sıkıştırılmış veriyi çözer.
• Çözülmüş veri gerçek zamanlı bir DAC tarafından analog hale getirilir ve ses kartının hoparlör girişine yönlendirilir.

from: http://www.frmtr.com/bilgisayar-bilgileri/776078-ses-kartlari-ve-yapilari.html

from: www.youtube.com

Ses kartının bağlantı portları:

 Line In (mavi): Teyp ya da CD player’deki sesleri bilgisayar ortamına aktarır.
 Microphone In (pembe): Ses kartın mikrofon girişidir. Dış ortamdaki seslerin mikrofon bilgisayara gönderilmesini sağlar.
 Line Out (yeşil): iki hoparlörün ya da kulaklığın kullanılmasını sağlayan çıkıştır. 3D ses sistemlerinde buraya front (ön) hoparlörler bağlanır.

 Rear Out (turuncu): 3D ses rear (arka) hoparlörler buraya bağlanır.
 Joystick/MIDI port: Joystick ve MIDI aygıtlarının bağlanmasını sağlar.
       
                Bilgisayarın çevre birimlerinde girilen analog ses sinyalleri ses kartına aktarılır. Ses kartının analog dijital çeviricisi (ADC) tarafından analog ses sinyallerini dijital sinyallere dönüştürür. Dijital hâle dönüştürülmüş ses sinyalleri DSP’ye aktarılır. Bu birim tarafından veriler işlenir. DSP verileri, anakartın veriyoluna iletir. Bu dijital veriler mikroişlemci tarafından işlenir ve depolanması için depolama birimlerine aktarılır.
               

                Bilgisayardaki ses verilerini dinlemek için dijital ses verileri depolama aygıtlarında okunur, mikroişlemciye aktarılır ve ses kartındaki DSP’ye iletilir. DSP veriyi çözer. Çözülmüş veri ses kartının dijital analog çeviricisi (DAC) tarafından analog ses sinyallerine dönüştürülür ve ses kartının çıkışına aktarılır.

6.2.2. Ses Kartı Çeşitleri 
Ses kartları veriyolu standardına göre ve fiziki yapılarına göre çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir. Veriyolu standardına göre ses kartlar ISA, PCI ve PCI express olarak üçe ayrılır. Fiziki yapılarına göre ise anakartla tümleşik olanlar (onboard) ve anakarta sonradan takılabilenler olmak üzere ikiye ayrılır. Ayrıca ses kartlarında 3D teknoloji ürünleri de üretilmektedir.
 ISA
 PCI
 PCI-e

6.2.3. Ses Kartı Montajı

Ses kartları günümüzde genellikle anakart üzerinde tümleşik (onboard) şekilde gelmektedir. Haricî bir ses kartı anakart üzerindeki PCI yuvasına takılabildiği gibi taşınabilir USB girişli bir ses kartı var ise doğrudan arabirimlerden biri olan USB portuna takılabilir.